W Y S Z U K I W A R K A


    Dziedzictwo archiwalne byłych Prus Wschodnich

   Zmiany granic państwowych w Europie w związku z II wojną  światową  pociągnęły  za  sobą  wiele  konsekwencji.
W odniesieniu do archiwów mówić należy o prawdziwych wstrząsach, których przezwyciężenie nie było dotąd możliwe.
    Na tle tych przeobrażeń miejsce szczególne zajmują zbiory b. Archiwum Państwowego w Królewcu. Uległy one licznym przemieszczeniom i niemal całkowitemu rozproszeniu. Obecnie przechowywane są w zbiorach kilku państw, przede wszystkim w Archiwum Państwowym w Olsztynie i Tajnym Archiwum Państwowym Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturalnego w Berlinie-Dahlem (Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz). Mniejsze fragmenty tego zasobu znajdują się w Archiwum Państwowym Obwodu Kaliningradzkiego oraz na Litwie (Wilno).
    Polska z tytułu przejęcia trzech czwartych terytorium b. Prus Wschodnich, związanego z jej państwowością na przestrzeni stuleci, weszła w posiadanie ewakuowanych z Królewca przez władze III Rzeszy i zabezpieczonych na obecnym terytorium Polski archiwaliów z zasobu królewieckiego. Materiały pochodzące z archiwum królewieckiego przekazywały Polsce także władze alianckie. . W sumie archiwalia królewieckie, znajdujące się obecnie w zasobie Archiwum w Olsztynie obejmują ok. 2 800 mb. akt.. Pozostają one w kręgu zainteresowań zarówno badaczy polskich, niemieckich, rosyjskich,  jak również z innych krajów. Równocześnie polskie środowiska historyków zainteresowane są szerokim dostępem do tej części zbiorów królewieckich, które przechowywane są w Berlinie i w innych archiwach w Europie.
   Nie przesądzając w niczym kwestii prawnych, dotyczących przynależności tych rozproszonych zbiorów do zasobu archiwalnego Polski, Niemiec bądź Rosji,  podjęliśmy inicjatywę mającą na celu zapewnienie możliwie szerokiego dostępu do zasobu archiwalnego b. Archiwum Państwowego w Królewcu. Nawiązujemy tym samym  do koncepcji UNESCO wspólnego dziedzictwa archiwalnego.
Wykorzystując technologię XXI w. starać się będziemy o to, by sukcesywnie digitalizowane źródła  historyczne z terenu b. Prus Wschodnich udostępniane były na stronach internetowych Archiwum Państwowego w Olsztynie.
    Mamy nadzieję, że korzystając z naszego doświadczenia, , uda się w nieodległym czasie, we współpracy z naszymi kolegami z Rosji i Niemiec odtworzyć w formie wirtualnej rozproszone dziś archiwum królewieckie.

Rys historyczny