Plebiscyt na Warmii i Mazurach 1920 roku

W dniu 18 lutego br. w sali konferencyjnej Archiwum Państwowego w Olsztynie odbyła się prelekcja Cezarego Rzepczyńskiego, archiwisty AP Olsztyn, pracownika Oddziału II – Opracowania Zasobu.

Wykład został poświęcony Plebiscytowi na Warmii i Mazurach w 1920 roku. W pierwszej części wystąpienia nasz kolega przybliżył m.in. ówczesne realia społeczno-polityczne Prus Wschodnich, zakres kompetencji Międzynarodowej Komisji Sojuszniczej, regulamin Plebiscytu, włącznie z zasadami głosowania, a przede wszystkim przebieg samej kampanii.

W części drugiej uczestnicy spotkania uzyskali informacje dotyczące źródeł związanych z Plebiscytem, które znajdują się w zasobie olsztyńskiego Archiwum. Jak podkreślił prelegent, przeważającą reprezentację stanowią materiały wytworzone przez administrację niemiecką (głównie w biurze komisarza Rzeszy i Prus na Okręg Plebiscytu Prusy Wschodnie). W tym obszernym zbiorze na szczególną uwagę zasługują m.in. raporty przedstawicieli władz niemieckich, policji granicznej, doniesienia związane z nastrojami społecznymi, relacje z przebiegu zamieszek i starć między Polakami i Niemcami. W przypadku dokumentacji polskojęzycznej należy wymienić wywiady i wspomnienia oraz audycje radiowe Rozgłośni Radiowej w Olsztynie.

Prelekcja rozpoczęła symbolicznie program obchodów 100-lecia Plebiscytów na Warmii, Mazurach i Powiślu.