Spuścizna Andrzeja Romana Gąsiorowskiego
Andrzej Roman Gąsiorowski urodził się 2 stycznia 1935 roku w miejscowości Czarna Cerkiewna, powiat Siemiatycze. Jego rodzicami byli Stanisław Gąsiorowski i Maria z domu Rutkowska. Oboje zdobyli wykształcenie nauczycielskie. W czasie II wojny światowej Stanisław Gąsiorowski dostał się do radzieckiej niewoli, z której nigdy nie powrócił.
Wczesne dzieciństwo A.R. Gąsiorowskiego związane jest z Łomżą, gdzie uczęszczał do szkoły podstawowej. Ostatnią VII klasę ukończył w Augustowie, dokąd przeprowadził się wraz z mamą. Kolejnym etapem edukacji była nauka w Technikum Rybackim w Giżycku, które ukończył w 1954 roku, uzyskując tytuł technik rybak. Jak podkreśla profesor Gąsiorowski: „Wyjazd do Giżycka praktycznie kończył dotychczasową więź z rodziną w roli małego dziecka. Rozpoczynał się nowy, samodzielny okres w moim życiu”.
Zgodnie z uzyskanymi kwalifikacjami zatrudnił się w Zespole Rybackim w Mrągowie. Pod koniec 1955 roku rozpoczął odbywanie obowiązkowej służby wojskowej. Po wyjściu do „cywila” złożył dokumenty na studia w Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, którą ukończył w 1962 roku, otrzymując tytuł magistra. W tymże roku podjął pracę zawodową w Szkole Podstawowej nr 5 w Olsztynie, następnie przeniósł się do Szkoły Podstawowej nr 13. W 1963 roku zamienił Olsztyn na Białystok, gdzie 1 sierpnia rozpoczął pracę w sekcji judo Klubu Sportowego „Gwardia”. W 1966 roku powrócił na Warmię i Mazury. 1 września tego samego roku podjął pracę w Studium Nauczycielskim w Ostródzie. 27 maja 1967 roku zawarł związek małżeński z Leokadią Zdanowicz. Wraz z likwidacją Studium w 1970 roku przeszedł do pracy w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Olsztynie, gdzie w latach 1970-1974 pełnił funkcję starszego wykładowcy, potem adiunkta – kierownika Studium Wychowania Fizycznego i Sportu.
W 1975 roku A.R. Gąsiorowski obronił rozprawę doktorską „Polska kultura fizyczna na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1920-1939”, którą napisał pod kierunkiem profesora Ryszarda Wroczyńskiego. W 1991 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego na Uniwersytecie Wrocławskim. Podstawę habilitacji stanowiła monografia „Młodzież polska Prus Wschodnich 1920-1939”, napisana przy wsparciu merytorycznym profesora Wojciecha Wrzesińskiego.
Wraz z utworzeniem Uniwersytetu Warmińskiego-Mazurskiego objął kierownictwo Zakładu Wczesnej Edukacji i Zakładu Historii Wychowania. W latach 2005-2019 kontynuował pracę naukowo-dydaktyczną w Olsztyńskiej Szkole Wyższej im. J. Rusieckiego jako profesor nadzwyczajny. W trakcie pracy akademickiej profesor Gąsiorowski wypromował ponad 300 prac magisterskich oraz 7 doktoratów.
Zainteresowania naukowe profesora Gąsiorowskiego koncentrowały się głównie na zagadnieniach związanych z losami polskiej młodzieży w Prusach Wschodnich i na Litwie, oświatą, sportem i turystyką. Osobiste refleksje i spostrzeżenia zgromadził w zbiorze „Myśli i przemyślenia oraz zbliżenia”. Natomiast historię swojego życia opisał we „Wspomnieniach dedykowanych Aleksandrowi”. Profesor Gąsiorowski jest redaktorem „Historii Wychowania. Słownika biograficznego”, a także współautorem publikacji „Olsztyńscy Łomżyniacy”.
Przekazane do Archiwum Państwowego w Olsztynie materiały obejmują swym zakresem chronologicznym lata 50. XX wieku do 2021 roku. W skład spuścizny wchodzą wydane drukiem monografie naukowe profesora Gąsiorowskiego, notatki i zapiski wytworzone w okresie pracy naukowo-dydaktycznej, prace magisterskie napisane pod jego kierunkiem, korespondencja, dyplomy, świadectwa, materiały dokumentujące sportowe pasje (boks, judo, kajakarstwo). Najbardziej osobistą część materiałów, poświęconą historii najbliższej rodziny, reprezentują „Wspomnienia dedykowane Aleksandrowi”.
Spuścizna profesora A.R. Gąsiorowskiego została przekazana do zasobu Archiwum Państwowego w Olsztynie w ramach projektu Archiwa Rodzinne Niepodległej.
