50 lat olsztyńskiego Planetarium

Olsztyńskie Planetarium rocznicę powstania świętuje w dniu urodzin Mikołaja Kopernika. 19 lutego 1973 r., równo 50 lat temu, Planetarium Lotów Kosmicznych otworzyło swoje podwoje dla zwiedzających.  Z tej okazji Archiwum Państwowe w Olsztynie przygotowało wystawę wirtualną „Olsztyńskie Planetarium. 50 lat galaktycznej przygody ” .

Nowoczesny gmach z charakterystyczną kopułą został zaprojektowany przez Ludomira Gosławskiego. Do 2012 roku wizytówką Planetarium był używany przez lata analogowy projektor produkcji Carl Zeiss Jena, który pojawiał się w licznych publikacjach poświęconych instytucji.  W pierwszych latach swojej działalności placówka  funkcjonowała pod nazwą Planetarium Lotów Kosmicznych. Pomysł wzniesienia obiektu w hołdzie Kopernikowi wypłynął od Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze” i jego ówczesnego prezesa, Bohdana Kurowskiego. Bez wątpienia wybudowanie Planetarium Lotów Kosmicznych należy uznać za jedno z najważniejszych wydarzeń w ówczesnym życiu społeczno-kulturalnym miasta i regionu.

Materiały dotyczące działalności Planetarium, które znajdują się w zasobie AP Olsztyn (zespół 2887, Olsztyńskie Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne w Olsztynie) to 73 j.a. obejmujące swym zakresem lata 1973-1985. Dokumentacja doskonale obrazuje charakter działalności instytucji oraz szeroki wachlarz inicjatyw edukacyjnych, popularyzatorskich i naukowych podejmowanych przez pracowników. Konferencje szkoleniowe, sympozja, wystawy, projekcje dydaktyczne, odczyty, konkursy, seminaria, działalność wydawnicza, koła astronomiczne, oraz wiele innych działań, miały na celu popularyzowanie wiedzy o kosmosie oraz rozwijanie astronomicznej pasji.

Planetarium od początku swojej pracy włączyło się w szeroko rozumianą aktywność kulturalną miasta i regionu. Instytucja aktywnie uczestniczyła w obchodach urodzin Mikołaja Kopernika (Projekt „Kopernik 505”, 1978 r.), była gospodarzem Festiwalu Filmów i Widowisk Teatralnych, który gościł ówczesną śmietanką towarzyską polskiego filmu i telewizji. Działająca obok „kosmiczna” kawiarnia „Andromeda” oraz Biuro Wystaw Artystycznych uzupełniały i wzbogacały wizerunek placówki jako nowoczesnej, otwartej instytucji kulturalno-naukowej, miejsca, gdzie warto bywać.

Przede wszystkim jednak Olsztyńskie Planetarium stanowiło najlepszą w ówczesnym okresie reklamę nowoczesnych narzędzi służących do edukacji, swoiste okno na świat, pokazujące, że nauka może być, a nawet powinna, fascynującą i zaskakującą w każdym calu przygodą.