Podróże Angeliki Dönhoff

Angelika Dönhoff, a właściwie Wilhelmina Angelika Dönhoff, urodziła się 9 marca 1794 r. jako piąta córka hrabiego Bogusława Fryderyka Dönhoffa i jego żony Zofii Doroty z domu Schwerin. Od lat dziecinnych spędzała, tak jak jej rodzeństwo, wiele czasu w podróżach, które rodzice podejmowali, by odwiedzić swoje majątki, m.in. w Wolfshagen (Brandenburgia) czy Dąbroszynie (Tamsel, miejscowość położona kilka kilometrów od Kostrzyna nad Odrą); zatrzymywali się równie często w Berlinie. Jednak co dwa lata udawali się do majątku rodzinnego Bogusława w Drogoszach (Dönhoffstädt, powiat kętrzyński) i zostawali tam na cały rok, od lata do lata. Miejsce to szczególnie upodobały sobie dzieci. W pamiętnikach i zapiskach członków rodziny niejednokrotnie podkreślano, że spędzony tam okres był czasem beztroski. Drogosze odziedziczył po Bogusławie jego syn Stanisław, a po jego śmierci w 1816 r. przypadły w udziale Wilhelminie Angelice.

W pałacu w Drogoszach przechowywane były wspomniane już pamiętniki, notatniki , ale także dzienniki podróżne, wśród nich spisane także przez Angelikę Dönhoff. Po 1945 r. razem z aktami majątku trafiły do Archiwum Państwowego w Olsztynie. Tworzą obecnie zespół archiwalny „Archiwum rodziny Dönhoff z Drogoszy”.

W zespole zachowało się kilkanaście dzienników podróży autorstwa Angeliki oraz trzy szkicowniki. Najwcześniejszy zachowany dziennik pochodzi z 1818 r. Jest oprawny w błękitny karton i nosi tytuł „Tagebuch der Gräfin Angelika Dönhoff 1818”. Widnieje na nim cyfra 5, co należy tłumaczyć, że jest piątym z kolei notatnikiem zapisanym w tej podróży. Zatem nie znamy, niestety, początku wędrówki. Tom piąty zawiera zapiski od 14 września. Tego dnia zwiedzano Belweder w Wiedniu. Dalej wyruszono do Preszburga (dzisiejsza Bratysława) i przez Ołomuniec do Pieszyc na Dolnym Śląsku (ówczesne Peterswaldau), gdzie w pałacu zatrzymano się na dłużej, od 24 września do 24 października. W notatniku, prócz opisu zabytków, wycieczek i samej podróży, znajdują się ilustracje, na których Angelika uwieczniła tamtejszych mieszkańców, m.in. dziewczęta ze Śląska.

Tymczasem w dwóch szkicownikach również z 1818 r. (tom II i III) pierwsze rysunki datowane są od sierpnia i przedstawiają Szwajcarię, Austrię i Niemcy. Niestety, nadal początek podróży Angeliki pozostaje zagadką. Być może był to Berlin, do którego wróciła na początku listopada 1818 r.